شاید امروزه یکی از مهمترین تصمیمهای هر زوجی، خرید خونه باشد چرا که هم هزینهی زیادی در قبال آن باید پرداخت کنند و هم به احتمال زیاد به این زودیها اقدام به تعویض خانهشان نخواهند کرد. به همین دلیل لازم است در هنگام خرید منزل، به پارهای از نکات حقوقی توجه کنید تا در آینده مشکلی پیش نیاید. در ادامه به بخشی از این نکات حقوقی در خرید خانه اشاره میکنیم.
1. حصول اطمینان از مالکیت فروشنده
نخستین نکتهای که در خرید هر ملک یا خانهای وجود دارد، حصول اطمینان از مالکیت فروشنده است. البته این نکته مختص به خرید خانه نبوده و در تمامی خرید و فروشها جاری است. ولی ممکن است در خصوص خانه، بهدلیل هزینهی زیادی که صرف میشود، اهمیت بیشتری پیدا کند. برای اطمینان حاصل کردن از مالکیت فروشنده باید به اسناد مالکیت او توجه کرد. اگر ملک مورد معامله دارای سند رسمی است، سند مزبور باید بهدقت بررسی شده و از درج نام صحیح و کامل فروشنده به عنوان مالک، اطمینان حاصل شود. هرگاه هنوز سند رسمی به نام فروشنده صادر نشده است و او میخواهد ملک را به استناد مبایعهنامه (قولنامه) به فروش برساند، لازم است درج نام او به عنوان خریدار در مبایعهنامه بررسی شود.
۲. دارا بودن اختیار فروش ملک
گاه ممکن است شخصی به وکالت از دیگری قصد فروش ملکی را داشته باشد. در این فرض علاوه بر حصول اطمینان از مالکیت موکل (شخصی که برای فروش وکالت داده است) به صورتی که در بند پیشین گفته شد، صحت وکالت اعطا شده نیز باید بررسی شود. به عبارت دیگر باید بررسی شود که آیا وکیل، اختیار فروش ملک از طرف مالک را دارد یا آنکه وکالتنامهی موصوف، اختیاری بهغیر از فروش خانه را به وکیل اعطا کرده است. در صورتی که صراحتا در وکالتنامه اختیار فروش ملک مورد معامله به وکیل داده نشده باشد، وکیل حق انجام چنین معاملهای را ندارد و خریدار باید از معامله کردن با وی اجتناب کند و به سراغ مالک اصلی برود.
همچنین از معتبر بودن وکالتنامه باید اطمینان حاصل کرد. چراکه ممکن است تاریخ وکالتنامه منقضی شده یا موکل، وکیل را پیشتر عزل کرده باشد. بنابراین با انجام یک استعلام، میتوان از بهروز بودن و معتبر بودن وکالتنامه مطمئن شد.
علاوه بر این، در معاملاتی که به استناد مبایعهنامه صورت میپذیرند، خریدار باید اطمینان حاصل کند که فروشنده (که در این فرض شخصی است که نام او به عنوان خریدار در مبایعهنامه ذکر شده) از حق فروش خونه منع نشده باشد. توضیح آنکه گاهی اوقات شخص ملکی را به این شرط خریداری میکند که تنها خود از آن استفاده کرده و از انتقال آن به دیگری خودداری کند. در این صورت، معاملهای که شخص اخیر در مورد ملک مذکور انجام میدهد صحیح نیست. برای نمونه، امیر به موجب یک مبایعهنامه، خانهای را از فاطمه میخرد. هرگاه در مبایعهنامه ذکر شده باشد که امیر برای مدتی معین حق فروش خانه را به دیگری ندارد، معاملهای که امیر در مدت مزبور در مورد خانه انجام دهد صحیح نیست.
بنابراین لازم است خریدار، علاوه بر بررسی صفحهی اول مبایعهنامه که معمولا به درج نام طرفین مبایعهنامه اختصاص دارد و حصول اطمینان از مالکیت فروشنده، سایر مواد مبایعهنامه را نیز بررسی کند تا مطمئن شود فروشنده علاوه بر مالکیت، حق انتقال ملک را نیز دارد.
۳. تطبیق مشخصات مندرج در سند با ملک
لازم است نشانی ملک، پلاک ثبتی، حدود اربعه و کد پستی آن تا حد امکان با اطلاعات مندرج در مبایعهنامه یا سند تطبیق داده شود و در صورت وجود مغایرت، از انجام معامله پیش از اصلاح سند خودداری شود